DORADZTWO ZAWODOWE
Małgorzata Przybysz
tel. (22) 727-08-04
Doradztwo zawodowe - informacje ogólne
Podstawy prawne dotyczące realizacji doradztwa zawodowego w szkole:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, poz. 59
- Rozporządzenie MEN z dnia 28 marca 2017r. w sprawie ramowych planów nauczania.
- Rozporządzenie MEN z 1 sierpnia 2017r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.
- Rozporządzenie MEN z 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego.
- Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz placówkach.
- Rozporządzenie w sprawie doradztwa zawodowego z 12 lutego 2019 r.
1. Cele doradztwa zawodowego
Doradztwo zawodowe w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Prażmowie ma na celu wsparcie uczniów w świadomym planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej oraz przygotowanie do podejmowania decyzji dotyczących wyboru szkoły ponadpodstawowej i przyszłej kariery zawodowej. Doradztwo zawodowe wspiera uczniów w rozwijaniu umiejętności niezbędnych do poruszania się po rynku pracy, a także w odkrywaniu swoich zainteresowań i predyspozycji zawodowych.
2. Zakres doradztwa zawodowego
W ramach doradztwa zawodowego szkoła realizuje następujące działania:
- diagnoza zainteresowań, predyspozycji i umiejętności zawodowych uczniów,
- organizowanie zajęć dotyczących różnych zawodów i rynku pracy,
- pomoc w określaniu celów edukacyjnych i zawodowych uczniów,
- prowadzenie zajęć indywidualnych i grupowych z zakresu doradztwa zawodowego,
- współpraca z rodzicami oraz instytucjami zewnętrznymi.
3. Organizacja doradztwa zawodowego
a) Działania z zakresu doradztwa zawodowo-edukacyjnego, realizowane są przez:
- wychowawców,
- nauczycieli przedmiotu,
- pedagoga szkolnego, psychologa, pedagoga specjalnego,
- bibliotekarzy,
- nauczycieli świetlicy szkolnej,
- pracowników instytucji wspierających doradczą działalność Szkoły, np. Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej
- rodziców lub osoby zaproszone, prezentujące praktyczne aspekty dokonania wyborów zawodowo-edukacyjnych.
b) Zajęcia z doradztwa zawodowego są realizowane w formie obowiązkowych zajęć w ramach programu nauczania oraz w formie dodatkowych warsztatów, spotkań z przedstawicielami różnych zawodów
c) Szkoła zapewnia uczniom dostęp do materiałów informacyjnych dotyczących zawodów, rynku pracy oraz możliwości kształcenia.4. Współpraca z rodzicami
- Szkoła prowadzi działania informacyjne skierowane do rodziców uczniów, dotyczące wyboru dalszej ścieżki edukacyjnej ich dzieci, organizując spotkania i indywidualne konsultacje.
- Doradztwo zawodowe jest integralną częścią edukacji, wspierając uczniów w ich rozwoju zawodowym i osobistym
Pomóż dziecku wybrać szkołę średnią
Wybór szkoły średniej przypada na okres dorastania i jest punktem zwrotnym w dalszej karierze edukacyjnej każdego ucznia. W okresie rozwoju dziecka jest normalne, że nie wie ono czego pragnie, dokąd zmierza, kim ma być. Potrzebuje czasu na odnalezienie drogi i tego, czym chce się zajmować w dorosłym życiu. Nie można zatem wymagać od dziecka, aby podjęło samodzielnie decyzję, kim chce być w przyszłości i w jakim kierunku będzie podążać. Nie można jednak narzucać mu ścieżki edukacyjnej, która bardziej jest zgodna z preferencjami rodzica niż dziecka.
Jak wspierać dziecko w wyborze szkoły
Zdarzają się dzieci, choć to rzadkość, które na etapie kończenia szkoły podstawowej wiedzą, co chcą robić, gdzie uczyć się dalej. Najczęściej na tym etapie dziecko nie ma jeszcze w pełni rozwiniętych struktur mózgowych odpowiedzialnych za ustalanie priorytetów, przemyślenia i racjonalne podejmowanie decyzji popartych argumentami za i przeciw, autorefleksji i pogłębionego wnioskowania.
Choć nastolatek potrafi zaskoczyć spostrzegawczością i pomysłowością, nie posiada jeszcze tak rozbudowanych mechanizmów myślenia jak dorośli. Dlatego nastolatek potrzebuje wsparcia rodziców i innych dorosłych w podjęciu tak ważnej decyzji dla jego przyszłości.
Pamiętaj, że wypowiedzi typu: „Idź do tego liceum, jest najlepsze w mieście”, „Ja Cię widzę wyłącznie w szkole budowlanej, sam wybrałem ten zawód i nie żałuję”, „Nie idź do ogólniaka, to Ci nie da żadnego konkretnego zawodu” albo „Handel? Stać Cię na więcej! Żadnej szkoły branżowej!” nie pomogą ani dziecku, ani waszej relacji teraz i w przyszłości. Mówiąc tak, podejmujesz decyzję za dziecko, nie dając mu szansy wyboru. Być może sam byłeś(-aś) w ten sposób nakłoniony(-a) do wyboru szkoły czy zawodu, w związku z tym będziesz unikać ukierunkowania dziecka, mówiąc: „To Twoja decyzja, nie moja, Ty będziesz chodzić do tej szkoły, nie ja – nie wtrącam się”, „Nie chcę, abyś miał do mnie pretensje, jak ja do własnych rodziców, więc nie chcę udzielać Ci rad”, „To Twoje życie, Twoja przyszłość, nie będę w to ingerować. Zresztą co ja wiem, tyle się zmieniło od czasu, kiedy sama chodziłam do średniej szkoły. Poszukaj sam w Internecie opinii o szkołach”.
Bywa też, że decyzja znajomych o wyborze konkretnej szkoły przekłada się na decyzję dziecka. Dzieje się tak, ponieważ dziecko odczuwa lęk przed nowymi znajomościami, boi się rozłąki z kolegami. Warto z dzieckiem porozmawiać o tym, że zmiana szkoły nie oznacza zerwanie więzi z bliskimi osobami.
Zadaniem rodzica nie jest podejmowaniem decyzji za dziecko, choćby był to trafny wybór, ale również nie powinno się pozostawiać dziecka samemu sobie – z lękiem, w osamotnieniu, z poczuciem bezradności. Zadaniem rodzica, w oparciu o wiedzę na temat dziecka, jest wskazać mu kilka możliwych kierunków i przeprowadzić przez trudny moment podejmowania pierwszej, samodzielnej i ważnej decyzji życiowej.Kiedy wybrać szkołę średnią
Proces wyboru szkoły średniej wymaga czasu. Nie zostawiaj zatem rozmów na ten temat na ostatnią chwilę. Nie zaczynaj ich w 8 klasie, tuż przed egzaminem. Warto o tym pomyśleć wcześniej i rozmawiać z dzieckiem najlepiej od 6 klasy. Poniżej dowiesz się, jak to zrobić.
Czym kierować się w wyborze przyszłości dzieckaW pierwszej kolejności obserwuj dziecko. Od czasu do czasu przeprowadzaj analizę jego osiągnięć pod kątem: gotowości na wysiłek edukacyjny, możliwości intelektualnych, ocen z poszczególnych przedmiotów, zdolności, zainteresowań i hobby, temperamentu (spokojny – aktywny, praca w grupie – samodzielne wykonywania zadania), stanu zdrowia. Sprawdź mocne strony i predyspozycje dziecka, np. za pomocą testów on-line na indywidualni.pl. Uczniowie wykonywali testy podczas zajęć z doradztwa zawodowego.
Po drugie zachęcaj do udziału w zajęciach pozalekcyjnych, pozwalaj doświadczać udziału w różnych aktywnościach, bądź w tym obszarze modelem dla dziecka, pokazuj, jak można w ciekawy sposób spędzać czas wolny.
Po trzecie przedstawiaj dziecku, na czym polega proces wyboru i podejmowania decyzji. Wspólnie z dzieckiem trenujcie te kompetencje, w granicach rozsądku pozwalaj dziecku na inicjonowanie procesu wyboru i podejmowanie samodzielnych decyzji, rzeczowo rozmawiaj z nim, jeśli podjęta decyzja okaże się być chybiona. Wspólnie zastanówcie się, jak można to zrobić inaczej.
Po czwarte wierz w swoje dziecko, pomagaj mu w odkrywaniu swoich mocy, wzmacniaj jego poczucie własnej wartości – to pomaga w trudnych chwilach i ułatwia podejmowanie dobrych decyzji.Mocne i słabe strony dziecka
Prowadź rozmowy z dzieckiem… o nim samym. Omawiajcie jego mocne i słabe strony od początku edukacji – jakie są jego umiejętności, wiedza, cechy, cele i wartości. Możecie skorzystać z testów na indywidualni.pl. Uczniowie wykonywali testy podczas zajęć z doradztwa. Ustalcie listę przedmiotów, w których dziecko czuje się najlepiej, a których nie lubi się uczyć, co od zawsze było w jego kręgu zainteresowań i je pasjonowało, a co nudziło. Przeanalizujcie zajęcia dodatkowe, na które dziecko chodziło: które go pochłaniały, a które były szybko porzucane.
Pomysły na wybór szkoły
Bardzo przydatne w wyborze szkoły są informacje o placówkach, zawodach i rynku pracy.
Przeanalizujcie z dzieckiem mapę (lokalizacja) i strukturę szkolnictwa ponadpodstawowego (obecnie to: liceum ogólnokształcące, technikum, szkoła branżowa I i II stopnia). Zapoznajcie się z ofertą szkoły (kierunki, dodatkowe uprawnienia), zasadami rekrutacji. Zdobądźcie informacje na temat zdawalności egzaminów, które świadczą o poziomie nauczania w szkole. Z lokalizacją szkoły wiążą się dojazd i koszty nauki – te również weźcie pod uwagę. Przydatne informacje znajdziecie na stronach internetowych szkół.Ważne: zestawienie szkół (przedstawienie punktów niezbędnych do dostatnia się na dany profil) znajdziesz na stronie: waszaedukacja.pl
Wasza uwaga powinna skupić się także na pytaniach dotyczących samego zawodu, a dokładnie czynności i zadań zawodowych, wymagań zdrowotnych, co do wykształcenia i warunków pracy. Takie wiadomości przydadzą się podczas rozważania propozycji technikum czy szkoły branżowej.Dobrym źródłem informacji są rzetelne strony, takiej jak np. INFOdoradca+.
Szczególną grupą informacji zewnętrznych mogą się okazać wiadomości o rynku pracy, a dokładnie, co się na nim dzieje, jakie wymagania on stawia, jaki rynek pracy interesuje nasze dziecko. My dorośli wiemy, w oparciu o nasze własne doświadczenia, że rynek pracy jest zmienny, więc wymaga od człowieka aktywności, zaradności, stałego rozwijania zasobów własnych kompetencji, wiedzy i umiejętności. Podczas rozmowy o tym z dzieckiem przydatne okazać się mogą takie strony, jak Mapa Karier, e-ZAMEK.pl.
Skorzystajcie z pomocy doradcy zawodowego w określeniu predyspozycji zawodowych dziecka.
Rodzicu, pamiętaj, że o wyborach życiowych Twojego dziecka należy rozmawiać, poddawać je weryfikacjom i konfrontacji. Wybór oznacza kontakt ze wszystkimi możliwościami dostępnymi w danym momencie.Pamiętajmy: Rekrutacja odbywa się w formie online
oferta wszystkich szkół prowadzących rekrutację we wspólnym systemie elektronicznych dostępna będzie pod adresem: http://warszawa.edu.com.pl
https://piaseczno.pl/rekrutacja-2025-2026/
Na poniższych stronach znajduje się więcej przydatnych informacji dot. wyboru szkoły, predyspozycji:
- WybieramSzkole.pl
- Waszaedukacja.pl
- Portal edukacyjny Perspektywy
- Barometr Zawodów
- TAK, ZDAM! - kalkulator punktów
- 16 Personalities - test osobowości
Wszystkie powyższe zagadnienia były omawiane z dzieckiem podczas zajeć z doradztwa zawodowego.
W razie pytań służę państwu i uczniom pomocą.Małgorzata Przybysz
5.Prezentacja_dla_uczniow_i_rodzicow.pptx